Poreska uprava Republike Srbije nedavno je objavila poziv fizičkim licima koja su u prethodnom periodu ostvarila prihod iz inostranstva, da što pre podnesu poreske prijave i obračunaju i plate porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje sa pripadajućom kamatom, kako bi izbegli prekršajnu odgovornost.
Ovaj poziv je usledio nakon što je Poreska uprava utvrdila neslaganja između podataka o prilivima fizičkih lica iz inostranstva i podataka o podnetim prijava i plaćenom porezu samooporezivanjem, što će rezultirati pokretanjem postupaka poreske kontrole ovih lica.
Prema navodima Poreske uprave, ovi prihodi se ostvaruju po osnovu pružanja raznih vrsta usluga, a najčešće su to usluge razvoja softvera, prevođenja, držanja časova stranih jezika, promocija, grafičkog dizajna i dr. Pored toga, u pitanju su i prihodi koje fizička lica ostvaruju na društvenim mrežama kao tzv. „jutjuberi“ i „influenseri“, putem internet klađenja, kao i prihodi lica koja su izdavala sopstvene nepokretnosti do 30 dana (tzv. „stan na dan“).
Poreski obveznik u ovim situacijama je fizičko lice koje ostvaruje prihod. Međutim, kada su u pitanju porezi koji se plaćaju po odbitku, isplatilac prihoda je dužan da prilikom isplate prihoda obračuna i uplati pripadajući porez i doprinose (“odbijanjem” od bruto naknade), tako da primalac prihoda na svoj račun prima neto naknadu. Na taj način, isplatilac prihoda ima ulogu poreskog platca iako nije poreski obveznik, čime se obezbeđuje efikasnija kontrola naplate poreza i manje opterećuju fizička lica – primaoci prihoda, pošto su isplatioci prihoda najčešće pravna lica i preduzetnici.
Međutim, kada je isplatilac prihoda nerezident (tj. ima sedište ili prebivalište u inostranstvu), ovaj model naplate i kontrole naplate poreza nije moguće sprovesti. Zato Zakon o porezu na dohodak fizičkih lica propisuje da je poreski obveznik koji ostvaruje zarade i druge prihode iz druge države dužan da sam obračuna i uplati porez po odbitku po odredbama ovog zakona, što znači da se porez u tim slučajevima plaća samooporezivanjem. Isti je slučaj u situacijama kada isplatilac prihoda nije pravno lice ili preduzetnik.
Dakle, lica koja ostvaruju prihode iz inostranstva bila su dužna da podnesu poreske prijave i plate pripadajući porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje.
U vezi sa navedenim treba pomenuti i da u skladu sa Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji (“ZPPPA”) pravo Poreske uprave na utvrđivanje i naplatu poreza i sporednih poreskih davanja zastareva za pet godina od dana kada je zastarelost počela da teče, a da zastarelost počinje da teče od prvog dana naredne godine od godine u kojoj je trebalo utvrditi porez, odnosno sporedno poresko davanje. Važno je naglasiti i da se odredbe ZPPPA kojima se uređuje zastarelost prava na utvrđivanje i naplatu poreza ne primenjuju na doprinose za obavezno socijalno osiguranje.
ZPPPA propisuje i prekršajne sankcije u rasponu od 5.000,00 do 150.000,00 dinara, koje mogu biti izrečene fizičkom licu zbog nekolicine prekršaja, kao što su nepodnošenje poreske prijave, odbijanje učestvovanja u postupku poreske kontrole, nepružanje obaveštenja po nalogu Poreske uprave i slično. Ukoliko lice ne izvrši uplatu poreza može biti kažnjeno kaznom u iznosu od 50% utvrđenog poreza, ali ne manje od 5.000,00 dinara.
Ovaj članak je isključivo informativne prirode i ne predstavlja pravni savet.
Izvor: Advokatska kancelarija PR Legal; Foto: Freepik
